Pielgrzymki papieża do Polski

1979

Pierwsza wizyta papieża w Polsce odbywała się pod hasłem "Gaude Mater Polonia". Jan Paweł II był w Polsce od 2 do 10 czerwca. Najczęściej przypominaną i uznawaną za najbardziej znamienną papieską modlitwą były słowa wypowiedziane na placu Zwycięstwa w Warszawie "Niech zstąpi duch Twój i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi.
Mniej pamiętanymi słowami Jana Pawła II była homilia wypowiedziana w Gnieźnie "Czyż Chrystus tego nie chce? Czyź Duch Święty tego nie rozsądza, ażeby ten papież Polak, papież słowianin, właśnie teraz odsłonił duchową jedność chrześcijańskiej Europy, na którą składają się dwie wielkie tradycje: Zachodu i Wschodu."
Zdaniem części komentatorów i znawców problematyki kościelnej ta wizyta Jana Pawła II pobudziła Polaków i zapoczątkowała wolnościowy zryw pierwszej "Solidarności" w 1980 roku.

1983

Druga pielgrzymka papieża do Polski odbyła się pod koniec stanu wojennego, w dniach 16-23 czerwca 1983 roku. Stan wojenny Rada Państwa zniosła 22 lipca.. W czasie tamtej wizyty w ojczyźnie Jan Paweł II mówił Polakom o znaczeniu chrześcijańskiej nadziei. W przemówieniach do ówczesnych władz (formalnie istniała jeszcze Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego) papież nie skrywał swojego negatywnego stosunku wobec stanu wojennego. Przemawiając w Warszawie i nawiązując do 600. rocznicy odsieczy wiedeńskiej mówił o zwycięstwie chrześcijańskiej moralności nad militarną siłą reżimu: "wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, że nie chodzi o zwycięstwo militarne jak przed trzystu laty, ale o zwycięstwo natury moralnej". "Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj" apelował słowami listu św. Pawła Apostoła do Rzymian. "Musicie być mocni, bardziej niż kiedykolwiek w dziejach Polski" - wołał do rodaków w czasie nabożeństwa w Nowej Hucie. Hasło pielgrzymki papieża do Polski w 1983 roku brzmiało "Polsko, ojczyzno moja".

1987

ľWyraźnym upomnieniem się o podmiotowość narodu" nazwali komentatorzy wizytę Jana Pawła II w Polsce w 1987 roku. Między 8 a 14 czerwca papież przebywał w Polsce w ramach II Krajowego Kongresu Eucharystycznego. Połowa lat 80. jest dziś uznawana przez historyków za okres gdy władza tkwiąca korzeniami w stanie wojennym z roku na rok coraz bardziej ugruntowywała swoją pozycję, a naród pogrążał się w marazmie. Przemawiając do władz na Zamku Królewskim w pierwszym dniu swej pielgrzymki Jan Paweł II powiedział przedstawicielom rządu i rady państwa (dziś zadania rady państwa wypełnia prezydent RP), że "każdy z tych ludzi ma swoją osobową godność i ma prawa tej godności odpowiadające. W imię tej godności słusznie wszyscy dążą do tego aby być nie tylko przedmiotem nadrzędnego działania władzy, instytucji życia państwowego - ale być podmiotem. A być podmiotem to znaczy uczestniczyć w stanowieniu o pospolitej rzeczy wszystkich Polaków". Papież apelował w czasie tej pielgrzymki, na placu Defilad w Warszawie, o "powtórną ewangelizację na ziemi Polskiej"

1991

Czwarta pielgrzymka papieża do ojczyzny miała miejsce już po przełomie demokratycznym. Drugi już rok Polacy cieszyli się wolnością, żyli w warunkach demokracji i gospodarki wolnorynkowej. Trwał też wówczas wielki spór o miejsce Kościoła w życiu publicznym. Jan Paweł II w homiliach głoszonych między 1 a 9 czerwca przypominał Polakom znaczenie każdego z dziesięciu przykazań. Nowe warunki życia katolików w Polsce rodziły bowiem przed Kościołem nowe wyzwania duszpasterskie. W przesłaniu do polskich biskupów papież napisał, że "w poprzednim układzie Kościół stwarzał jakby przestrzeń, w której człowiek i naród mógł bronić swoich praw; w tej chwili człowiek musi znaleźć w Kościele przestrzeń do obrony poniekąd przed samym sobą: przed złym użyciem swej wolności, przed zmarnowaniem wielkiej historycznej szansy".
W roku 1991 Jan Paweł II był w Polsce dwukrotnie. W połowie sierpnia przemawiał do miliona młodych ludzi z całego świata zgromadzonych na Jasnej Górze na Światowym Dniu Młodzieży.

1995

22 czerwca papież na kilka godzin odwiedził diecezję bielsko-żywiecką, był bowiem wówczas w Czechach, gdzie kanonizował Jana Sarkandra. W homilii wygłoszonej w czasie nabożeństwa w Skoczowie. Jan Paweł II mówił o ptrzebie kształtowania sumień ludzi wierzących żyjących w pluralistycznym społeczeństwie i w demokracji. "Czas próby polskich sumień trwa - wołał papież do wiernych. - Wbrew pozorom praw sumienia trzeba bronić także dzisiaj. Pod hasłami tolerancji w życiu publicznym i w środkach masowego przekazu szerzy się nieraz wielka, może coraz większa nietolerancja. Odczuwają to boleśnie ludzie wierzący. Zauważa się tendencję do spychania ich na margines życia społecznego, ośmiesza się i wyszydza to, co dla nich stanowi nieraz największą świętość".

1997

Kolejna pielgrzymka papieża do Polski była związana z trwającym w maju i czerwcu 1997 roku Międzynarodowym Kongresem Eucharystycznym we Wrocławiu oraz obchodami tysiąclecia śmierci św. Wojciecha. Jej hasło brzmiało: "Chrystus wczoraj, dziś i na wieki". Wiele miejsca w swoim nauczaniu papież poświęcił potrzebie jedności chrześcijan i roli chrześcijaństwa w zjednoczonej Europie. W uroczystościach w Gnieźnie uczestniczyli prezydenci siedmiu europejskich państw. Papież mówił do nich i do wiernych zgromadzonych nad relikwiami św. Wojciecha, że "nie będzie Europy, dopóki nie będzie ona wspólnotą ducha". W Krakowie zaś wezwał wiernych i Kościół do większego otwarcia na Europę, stwierdził, że "Kościół w Polsce może ofiarować jednoczącej się Europie swoje przywiązanie do wiary, swój natchniony religijnością obyczaj, duszpasterski wysiłek biskupów i kapłanów i zapewne wiele jeszcze innych wartości, dzięki którym Europa mogłaby stanowić organizm pulsujący nie tylko wysokim poziomem ekonomicznym, ale także głębią życia duchowego".
W 1997 roku było już widać, że Jan Paweł II zaczyna podupadać na zdrowiu. Po nabożeństwie w Gorzowie papież prosił wiernych o modlitwę, by mógł doczekać 2000 roku i wprowadzić Kościół w trzecie tysiąclecie.

1999

Trzy lata temu odbyła się najdłuższa ze wszystkich wizyta papieża Polaka w ojczyźnie. Papież odwiedził 21 miejscowości, kanonizował 108 osób (męczenników z lat II wojny światowej). Nauczanie papieża w czasie pielgrzymki w 1999 roku było oparte na ośmiu ewangelicznych błogosławieństwach. Jan Paweł II przemawiał również do Zgromadzenia Narodowego apelując o budowanie demokracji opartej na mocnych zasadach etycznych.
Pielgrzymka papieża przed trzema laty była również podróżą sentymentalną do miejsc, w których spędził połowę swojego życia. W Wadowicach wspominał dzieciństwo, szkołę, amatorski teatr, w którym uczestniczył i święcenia kapłańskie. W jednej ze wsi na Pojezierzu Augustowskim odwiedził rodzinę zwykłych rolników, którzy opowiadali mu o warunkach życia na wsi w okresie transformacji.
Pielgrzymka w 1999 roku była oszczędnie relacjonowana w zagranicznych mediach. W tym samym czasie trwały bowiem wybory do Parlamentu Europejskiego, a konflikt w Kosowie osiągnął apogeum.
Świat zaczął znów żywo interesować się pielgrzymką gdy Jan Paweł II najpierw spadł ze schodów i skaleczył sobie czoło, a potem zaziębił się i nie mógł sprawować Mszy na krakowskich błoniach. Część komentatorów zarzucała organizatorom pielgrzymki, że jej program jest zbyt intensywny jak na możliwości schorowanego papieża. Stolica Apostolska oświadczyła jednak wówczas, że to sam Jan Paweł II chciał odwiedzić jak najwięcej miejscowości.
Po zakończeniu tamtej pielgrzymki prymas Polski kard. Józef Glemp oficjalnie dziękował dziennikarzom za jej relacjonowanie. Media jednak nie stawiały trudnych pytań dotyczących papieskiego nauczania. Np. Jan Paweł II podczas pobytu w Polsce uroczyście zakończył synod plenarny, który miał zwiększyć rolę zwykłych wiernych w Kościele ? m.in. umożliwić świeckim głoszenie Ewangelii czy udzielanie komunii. Synod do tego nie doprowadził, a wbrew oczekiwaniom wiernych papież nie zajął stanowiska wobec efektów prac synodu.