W bitwie pod Łętownicą i Andrzejewem, w nierównej walce z przeważającymi siłami niemieckimi, poległo ponad 400 żołnierzy 18. Dywizji Piechoty. Większość ciał została złożona w zbiorowej mogile przy cmentarzu w Andrzejewie. W roku 1972 rozpoczęto budowę mauzoleum. Prace budowlane trwały 3 lata, a podczas pierwszych uroczystości rocznicowych 26 września 1976 mauzoleum zostało poświęcone przez biskupa Mikołaja Sasinowskiego.
Uroczystości odbywające się co roku przy mauzoleum wyróżniała niezwykła i niepowtarzalna atmosfera – podniosły nastrój religijno-patriotyczny ocieplały akcenty osobiste. Dla mieszkańców gminy żołnierze spoczywający w mauzoleum nie byli anonimowymi bohaterskimi obrońcami ojczyzny – byli ich kuzynami, przyjaciółmi, kolegami, znajomymi, sąsiadami. Wspólne starania o godne upamiętnienie uczestników wrześniowej bitwy integrowały społeczność Andrzejewa i stawały się elementem lokalnej tradycji.
Po 40 latach od wybudowania stan techniczny mauzoleum mocno się pogorszył, dlatego z inicjatywy proboszcza parafii w Andrzejewie ks. dr. Jerzego Kruszewskiego przystąpiono do prac rewitalizacyjnych. Uroczystość otwarcia mauzoleum w nowym kształcie odbyła się w 13 września 2020 r. w 81. rocznicę bitwy pod Łętownicą i Andrzejewem. Po raz pierwszy organizatorem uroczystości była 18 Dywizja Zmechanizowana im. gen. broni Tadeusza Buka – spadkobierca tradycji „Żelaznej 18 Dywizji Piechoty”.
Zaproszenie na uroczystość upamiętniającą 81. rocznica bitwy pod Łętownicą i Andrzejewem
przyjęli:
- Paweł Dycht - zastępca dyrektora Departamentu Edukacji, Kultury i Dziedzictwa MON,
- Justyna Pętkowska - radna Rady Powiatu i dyrektor biura poselskiego ministra cyfryzacji Marka Zagórskiego,
- Marcin Grabowski – kierownik Delegatury Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Ostrołęce,
- Danuta Bodzek – dyrektor Warszawskiej Opery Kameralnej w Warszawie reprezentująca Marszałka Województwa Mazowieckiego,
- Mirosław Augustyniak – radny Sejmiku Województwa Mazowieckiego,
- Józef Rostkowski – wicestarosta powiatu ostrowskiego,
- Jerzy Bauer – burmistrz Ostrowi Maz.,
- Jarosław Cukierman – wójt gminy Szumowo,
- Damian Jasko – prezes Towarzystwa Rozwoju Ziemi Andrzejewskiej,
- Jerzy Trojanowski – prezes Związku Piłsudczyków Rzeczypospolitej Polskiej wraz z delegacją,
- przedstawiciele Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych w Łomży,
- przedstawiciele Stowarzyszenia „Wizna 1939”,
- przedstawiciele Grupy Motocyklowej STAJNIA,
- delegacje OSP z gminy Andrzejewo,
- sołtysi i przedstawiciele władz samorządowych,
- przedstawiciele społeczności szkolnej.
Gośćmi specjalnymi uroczystości były rodziny żołnierzy walczących na polach bitwy pod Łętownicą i Andrzejewem, potomkowie ostatnich dowódców 18 DP - płk. Aleksandra Hertla i gen. brygady Stefana Kosseckiego, kombatanci i władze gminy Andrzejewo. Dowódcę 18 DZ gen. dyw. Jarosława Gromadzińskiego reprezentował na uroczystości zastępca dowódcy dywizji - gen. bryg. Artur Jakubczyk.
Obchody 81. rocznicy bitwy pod Łętownicą i Andrzejewem rozpoczęła odprawiona przez ks. proboszcza Jerzego Kruszewskiego msza św. w intencji poległych żołnierzy. Po mszy uczestnicy uroczystości przeszli na cmentarz parafialny. W wygłoszonych przemówieniach przypomniano przebieg bitwy, bohaterstwo polskich żołnierzy oraz historię mauzoleum.
Beata Ponichtera - wójt gminy Andrzejewo - podziękowała księdzu proboszczowi Jerzemu Kruszewskiemu za to, iż dzięki jego staraniom i przy wsparciu finansowym ministra kultury Mauzoleum Żołnierzy 18. Dywizji Piechoty w Andrzejewie otrzymało nową postać. Symbolicznego przecięcia wstęgi dokonali: Beata Ponichtera - wójt gminy Andrzejewo, zastępca dowódcy 18 Dywizji Zmechanizowanej w Siedlcach gen. bryg. Artur Jakubczyk i ks. proboszcz parafii Andrzejewo dr Jerzy Kruszewski, który jednocześnie wyświęcił mauzoleum.
Gen. bryg. Artur Jakubczyk wręczył medale przyznane przez dowódcę 18. Dywizji Zmechanizowanej gen. dyw. Jarosława Gromadzińskiego. Medale wydane z okazji 100-lecia powstania 18. Dywizji Piechoty, której tradycje dziedziczy 18 Dywizja Zmechanizowana otrzymali: wójt Beata Ponichtera, Paweł Dycht, ks. proboszcz Jerzy Kruszewski i kombatant płk Antoni Zienkiewicz.
Po złożeniu kwiatów na symbolicznym grobie żołnierzy 18 DP i występie artystycznym w wykonaniu uczennic Szkoły Podstawowej im. 18 Dywizji Piechoty Ziemi Łomżyńskiej w Andrzejewie odczytano apel poległych, a żołnierze 18 Dywizji Zmechanizowanej oddali salwę honorową. Uroczystość zakończyło złożenie kwiatów na grobie żołnierzy Armii Krajowej i Narodowej Organizacji Wojskowej.
Wojskowy charakter uroczystości podkreśliły imprezy towarzyszące – pokaz sprzętu 18 DZ - moździerza samobieżnego na podwoziu kołowym M120K, samobieżnego przeciwlotniczego zestawu rakietowego POPRAD i kołowego opancerzonego transportera ROSOMAK M-3, wystawa pamiątek „Wrzesień 1939” zorganizowana przez kolekcjonerów z KSS „Bazuka” i KSS „Sagittarius” oraz pokaz umiejętności ułanów z Zarąb Kościelnych.
A 12.09.2020 uroczystości rocznicowe odbyły się przy kapliczce Ościłowskiego.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?